2017 yılında dünya çapında çelik üretimi, 2016 yılına kıyasla %5,3 artışla 1 milyar 691 milyon tona yükselmiştir. Türkiye çelik üretimi ise 2017’da %13,1 oranında artarak 37,5 milyar tona ulaşmıştır. 1996’da Avrupa Birliği ve Türkiye arasında imzalanan Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğu (AKÇT) anlaşması uyarınca çelik ticaretindeki gümrük vergileri karşılıklı olarak kaldırılmıştır. Anlaşma, demir ve çelik ürünlerimizin AB üyesi ülkelere gümrük vergisi olmaksızın ticaret yapılmasına imkân sağlamaktadır. Ayrıca AKÇT anlaşması hükümleri uyarınca devlet, çelik endüstrisine teşvik verememektedir. Türkiye’de faaliyet gösteren tüm çelik şirketleri özel sektöre ait olup Türk çelik üreticileri, endüstrinin küresel pazardaki konumunu uzun vadede pekiştirmek amacıyla teknolojik gelişmeleri sürekli olarak takip etmektedir. Türkiye’deki en gelişmiş sektörlerden biri olan çelik sanayisi, bugün Türkiye ekonomisine en büyük katkıyı yapan dördüncü sektör konumundadır. Türkiye’de 24 elektrik ark ocaklı (EAO), 5 indüksiyon ocaklı (IO) ve 3 bazik oksijen fırınlı (BOF) çelik fabrikası bulunmaktadır.
Türkiye’nin Dünya Ham Çelik Üretim Sıralamasındaki Yeri (Milyon Ton)
Sıra No | Ülke | Miktar (Milyon Ton) |
1 | Çin | 831,7 |
2 | Japonya | 104,7 |
3 | Hindistan | 101,4 |
4 | ABD | 81,6 |
5 | Rusya | 71,3 |
6 | Güney Kore | 71,1 |
7 | Almanya | 43,6 |
8 | Türkiye | 37,5 |
9 | Brezilya | 34,4 |
10 | İtalya | 24 |
Ülkemizin ham çelik üretimi yıllar bazında değerlendirilecek olursa, 2017 yılında 2016 yılına oranla %13,1 oranında artmış olup 37,5 milyon ton olarak gerçekleştirilmiş olup Türkiye tarihini en yüksek miktarı olarak gerçekleşmiştir.
Demir Çelik Sektörünün Türkiye’deki Kronolojisi
1930: Demir çelik sanayisinin ülkemizde temeli atıldı. Bu yıllarda modern anlamda üretim ilk olarak Kırıkkale’de askeri fabrikalar müdürlüğüne bağlı olarak başladı.
1937: Türkiye’nin ilk entegre demir çelik tesisi Kardemir kuruldu.
1939: Kardemir 150 bin ton çelik üretim kapasitesi ile üretime başladı.
1955: Kardemir “Türkiye Demir Çelik İşletmeleri” adını aldı.
1960: Özel mülkiyetli ilk ark ocaklı tesis olan Metaş 20 bin ton kapasite ile üretime başladı.
1965: Erdemir 470 bin ton üretim kapasitesi ile yassı ürün üretimine başladı.
1977: Türkiye’nin ilk entegre tesisi olan İsdemir faaliyete geçti.
1980: Sektörün yıllık ham çelik üretim kapasitesi 4 milyon 200 bin tona ulaştı.
1996: Türkiye, Avrupa Kömür Çelik Topluluğu ile çelik ticaretine uygulanan gümrük vergisi kaldırılması amacıyla Serbest Ticaret Anlaşması imzaladı.
2001: Ülkemizin yıllık üretimi 15 milyon tona ulaştı.
2002: Türkiye, dünya çelik üretiminde 13’üncü sıraya yükselerek, büyük bir başarı sağladı.
2003:Ham çelik üretimi 18,3 milyon tona ulaştı, ihracatta 3 milyar dolar sınırı zorlandı.
2005: Türkiye’deki demir çelik sektörü 20,9 milyon tonluk ham çelik üretim kapasitesine ulaştı.
2006: Ülkemiz 23,3 ham çelik üretiminde dünya çapında 11. Sırada yer aldı.
2010: 2005 yılındaki üretim miktarı %39’luk bir artışla 29 milyon tonu buldu.
2011: Türk demir çelik sektörü 34 milyon ton ham çelik üretimi ve 17 milyon dolarlık ihracat miktarına ulaşarak Avrupa’daki çelik üreticileri arasında Almanya’dan sonra 2. sırada yerini aldı.
2012: Ülkemiz 2012 yılında ham çelik üretiminde, dünyanın en büyük 8. üreticisi konumuna geldi.
2013: Türkiye 2013 yılında 34,7 milyon tonluk çelik üretimiyle dünya çelik üretiminin %2,1’ini gerçekleştirerek, Avrupa’nın en büyük ikinci en büyük çelik üreticisi oldu.
2014: Türkiye’nin 2014 yılı ham çelik üretim kapasitesi 50,2 milyon ton oldu.
2015: Ülkemiz 2015 yılında 14,9 milyon ton çelik ihraç etti.
2016: Ülkemiz 2016 yılında dünya sıralamasındaki en büyük 9. çelik ihracatçısı olurken, en büyük 7. çelik ithalatçısı oldu.
2017: Türkiye ham çelik üretiminde bir önceki yıla göre %13,1’lik artışla 37,5 milyon ton ile tarihinin en yüksek seviyesine ulaştı.
Türkiye’nin Kütük ve Slab Üretimi (Bin Ton)
2010 | 2011 | 2012 | 2013 | 2014 | 2015 | 2016 | 2017 | |
Kütük | 21.827 | 24.400 | 27.054 | 26.294 | 24.612 | 23.231 | 23.015 | 25.839 |
Slab | 7.316 | 9.707 | 8.831 | 8.360 | 9.423 | 8.286 | 10.148 | 11.685 |
Toplam | 29.143 | 34.107 | 35.885 | 34.654 | 34.035 | 31.517 | 33.163 | 37.524 |
Türkiye’nin Yöntemlere Göre Ham Çelik Üretimi (Bin Ton)
2010 | 2011 | 2012 | 2013 | 2014 | 2015 | 2016 | 2017 | |
Elektrik Ocağı | 20.905 | 25.275 | 26.560 | 24.723 | 23.752 | 20.482 | 21.846 | 25.963 |
Bazik Oksijen Fırını | 8.238 | 8.832 | 9.325 | 9.931 | 10.283 | 11.035 | 11.317 | 11.561 |
Toplam | 29.143 | 34.107 | 35.885 | 34.654 | 34.035 | 31.517 | 33.163 | 37.524 |
Not: Elektrik Ocağı; EAO ve IO’yu kapsamaktadır.
Ülkemizin çelik üretim kapasitesi yaklaşık olarak 51,5 milyon tondur. İskenderun Bölgesi 16,7 milyon tonluk kapasite ile ülkemizin çelik üretim kapasitesinin %31,7’sini oluşturmaktadır.
Türkiye Temel Çelik Verileri (Bin Ton) | 2010 | 2011 | 2012 | 2013 | 2014 | 2015 | 2016 | 2017 |
Ham Çelik Üretimi | 29.143 | 34.107 | 35.885 | 34.654 | 34.035 | 31.517 | 33.163 | 37.524 |
Nihai Mamul Üretimi | 26.300 | 31.943 | 34.286 | 36.405 | 36.093 | 36.939 | 36.882 | 39.154 |
Demir Çelik İhracatı | 17.606 | 18.513 | 20.270 | 18.967 | 17.969 | 16.732 | 16.910 | 18.323 |
Kütük İhracatı | 3.523 | 2.393 | 2.957 | 1.561 | 568 | 304 | 271 | 734 |
Slab İhracatı | 212 | 60 | 21 | 1 | 36 | 2 | 0 | 124 |
Yarı Ürün İhracatı | 3.735 | 2.452 | 2.978 | 1.561 | 603 | 305 | 271 | 858 |
Uzun Ürün İhracatı | 9.210 | 10.488 | 11.713 | 11.311 | 10.998 | 10.185 | 10.054 | 9.272 |
Nervürlü İhracatı | 5.966 | 6.926 | 8.331 | 8.057 | 7.495 | 7.059 | 6.741 | 5.446 |
Filmaşin İhracatı | 1.127 | 1.233 | 1.076 | 935 | 947 | 784 | 939 | 1.362 |
Yassı Ürün İhracatı | 1.520 | 2.298 | 1.858 | 2.356 | 2.501 | 2.541 | 3.080 | 4.288 |
Sıcak Sac İhracatı | 915 | 1.670 | 1.028 | 1.562 | 1.664 | 1.790 | 2.074 | 2.616 |
Soğuk Sac İhracatı | 211 | 138 | 113 | 118 | 165 | 172 | 318 | 417 |
Demir Çelik İthalatı | 11.051 | 10.684 | 11.852 | 14.862 | 13.808 | 19.063 | 17.538 | 16.339 |
Kütük İthalatı | 2.350 | 2.004 | 2.412 | 3.131 | 2.959 | 4.951 | 4.568 | 2.398 |
Slab İthalatı | 56 | 153 | 953 | 2.299 | 1.819 | 2.934 | 1.591 | 2.437 |
Yarı Ürün İthalatı | 2.406 | 2.158 | 3.364 | 5.430 | 4.777 | 7.885 | 6.160 | 4.835 |
Yassı Ürün İthalatı | 6.834 | 6.433 | 6.446 | 7.117 | 6.730 | 8.608 | 8.666 | 9.017 |
Uzun Ürün İthalatı | 1.189 | 1.349 | 1.307 | 1.463 | 1.449 | 1.560 | 1.666 | 1.444 |
Kişi Başına Ham Çelik Tüketimi(kg) | 341 | 384 | 400 | 434 | 421 | 465 | 454 | 454 |
Çelik İhracatçıları Birliği tarafından alınan bilgilere göre 2017 yılında gerçekleştirilen çelik ihracatı 11,5 milyar dolarla en fazla ihracat yapılan 4. sektör konumundadır.
2017 yılında ülkemizden yapılan ihracatta Çelik sektörü 11,5 milyar dolarlık ihracat ile ülkemizin toplam ihracatı olan 157 milyar dolarlık ihracatın %7,3’lük bölümünü oluşturmaktadır.
2017 Yılı İtibariyle Türkiye Çelik İhracatı Grafiği
İskenderun’da Demir Çelik
Bölgemizde; kangal demir, kütük demir, yassı mamul, inşaat demiri, granül, sandviç panel ve profil gibi demir çelik ürünleri üretilmekte ve dünyanın dört bir yanına ihraç edilmektedir. Bölgemizin demir çelik ürünleri ihracat tutarları yıllar bazında incelendiğinde, dalgalı bir seyri olduğu göze çarpmaktadır. İskenderun’dan dünyanın yaklaşık 90 ülkesine demir ihracatı gerçekleştirilmektedir. 2017 yılında odamıza tasdik olunarak yapılan demir çelik ürünleri ihracatı 1 milyar doların üzerindedir.